Erken çocukluk çağı çürükleri (EÇÇ), özellikle 6 yaş altındaki çocuklarda görülen ve diş sağlığını ciddi şekilde tehdit eden bir problem olarak tanımlanıyor. Prof. Dr. Figen Seymen, EÇÇ’nin, süt dişlerinde oluşan çürük veya çürük nedeniyle oluşan diş kaybı ile kendini gösterdiğini belirti. EÇÇ’nin hafif, orta ve şiddetli derecelerinin bulunduğunu ifade eden Seymen, bu çürüklerin çocuklarda kronik ağrı, enfeksiyon ve diğer sağlık sorunlarına yol açabileceğine dikkat çekti. Altınbaş Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Öğretim Üyesi, Uluslararası Çocuk Diş Hekimleri Birliği (IAPD) ve Türk Pedodonti Derneği Başkanı Prof. Dr. Figen Seymen, ebeveynlerin çocukların ağız hijyenine ve beslenme alışkanlıklarına dikkat etmesi gerektiğini vurguladı. Çocukların erken yaşta diş hekimiyle tanışmasının, çürük riskini en aza indireceğini ifade etti.
“600
milyondan fazla çocuğu etkiliyor”
Prof. Dr. Seymen, süt dişlerinin daimî dişler için yer
koruyucu olduğunu ve bu dişlerde meydana gelen çürüklerin çocukların genel
sağlığını etkilediğini söyledi. Dünya çapında 600 milyondan fazla çocuğu
etkileyen erken çocukluk çağı çürüklerinin, çoğu zaman tedavisiz kaldığına
dikkat çeken Seymen, bu durumun çocukların ve ailelerin yaşam kalitesini
düşürdüğünü, topluma da büyük maliyetler getirdiğini vurguladı. EÇÇ’nin ağrıya
neden olması durumunda çocukların çiğneme, sosyal etkileşim, bilişsel ve
nörolojik gelişimlerini olumsuz etkilediğini söyleyen Seymen, önlenebilir
olmasına rağmen bu çürüklerin birçok çocuğu etkilemeye devam ettiğini ifade etti.
Bu
çürüklerin belirtileri nelerdir?
EÇÇ’nin ilk belirtisi, dişeti kenarında görülen tebeşirimsi
beyaz ya da kahverengi lekeler. Seymen, bu lezyonların tedavi edilmemesi
halinde çürüğün derinleşerek dişin tamamını etkileyebileceğini anlattı. Üst süt
kesici dişlerin bu durumdan en sık etkilendiğini, alt ön dişlerin ise tükürük
ve dilin koruyucu etkisi nedeniyle en az etkilenen dişler olduğunu aktardı.
“Emzirdikten
sonra nemli bezle temizleyin”
Anne sütünün tek başına çürük yapıcı bir etkisi olmadığına
dikkat çeken Seymen, dişlerin düzenli temizlenmemesi ve şeker tüketimi gibi
faktörlerin çürük oluşumunu tetikleyebileceğini hatırlattı. Seymen, emzirme
sonrası dişlerin nemli bir gazlı bez, parmak fırça veya su ile temizlenmesini
önerdi.
3 aşamada
çürükleri önleme yöntemleri
Altınbaş Üniversitesi’nden Prof. Dr. Seymen, bebeğin ilk
dişi çıktığında veya en geç 12 aylıkken diş hekimi muayenesinin yapılması
gerektiğini kaydetti. Ayrıca, diş fırçalamaya ilk dişin sürmesiyle birlikte
başlanmasının önemine de değinen Seymen, International Association of
Paediatric Dentistry (IAPD)’nin erken çocukluk çağı çürüklerinin yönetiminde
kanıta dayalı ve küresel olarak fikir birliğine varılmış tavsiyelerini 3
aşamada özetledi:
EÇÇ için birincil
önleme
Seymen, EÇÇ’nin önlenmesinde ilk adımın, çocukların sağlıklı
ağız ve diş gelişimlerini desteklemek olduğunu belirterek dikkat edilecekleri
şöyle sıraladı:
- Şeker
alımının sınırlandırılması: İki yaş altındaki çocuklarda yiyecek ve
içeceklerde serbest şeker tüketimi minimumda tutulmalı
- Gece
biberon ve emzirmeden kaçınma: Özellikle sık veya gece emzirilen
çocuklarda, 12 aydan sonra biberon kullanımı ve gece beslenmesi
durdurulmalı
- Optimum
florür kullanımı: Çocukların dişleri yaşlarına uygun miktarda,
1.000-1.500 ppm florür içeren diş macunu ile düzenli olarak fırçalanmalı
- Diş
hekimi ziyareti: Yaşamın ilk yılında çocuğun kapsamlı bir diş
muayenesi için diş hekimine götürün
- Florür
vernik uygulaması: Çürük riski yüksek çocuklara düzenli olarak %5
florür vernik uygulanmalı
- Fissür
örtücü kullanımı: Hassas azı dişlerine koruyucu fissür örtücüler
uygulanmalı
EÇÇ İçin
İkincil Önleme
Çürük belirtilerinin fark edilmesinin ardından ilerlemenin
durdurulması için yapılacakları şöyle belirtti:
- Daha
sık florür vernik uygulaması: Beyaz nokta lezyonları olan çocuklarda
yılda dört kez florür vernik uygulayın
- Koruyucu
fissür örtücüler: Çürük lezyonu olmayan azı dişlerine fissür örtücü
uygulanmalı
EÇÇ İçin
Üçüncül Önleme
Seymen, ilerlemiş çürüklerin etkilerini en aza indirmek için
ise bu 2 maddeye edilmesi gerektiğinin altını çizdi:
- Gümüş
diamin florür kullanımı: Kavite lezyonlarını durdurmak için etkili bir
yöntemdir.
- Konservatif
çürük uzaklaştırma: Daha fazla diş kırılmasını, ağrıyı ve gereksiz
pulpa maruziyetini önlemek için çürüklerin konservatif yöntemlerle
uzaklaştırılması ve dişlerin restore edilmesi önemlidir.