Reyno Hastalığı en çok parmak uçlarını, dudakları ve kulak memelerini etkiliyor. Soğuk hava ve stresle tetiklenen bu rahatsızlıkta parmaklar morarıyor ya da beyazlıyor, ayrıca ağrı, karıncalanma, uyuşma gibi belirtiler veriyor. Uzmanlar soğuk havalarda ellerin çok iyi korunması gerektiğini belirtirken, Reyno Hastalığının ayırıcı tanısının konularak mutlaka tedavi edilmesi gerektiğini ifade ediyor.
Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Özkan Demirhan Reyno Hastalığı ile ilgili
bilgi vererek, “Raynaud Hastalığı (Reyno hastalığı), vücudun uç noktaları
özellikle ekstremite uçlarını, kulak memesi ve dudakları etkileyen vazospastik
bir hastalıktır. Yaygın Reyno Hastalığının başlıca tetikleyici faktörleri
soğuğa maruz kalmak ve strestir. Önemli bir özelliği kalıcı olmasıdır. Reyno
Hastalığı epidemiyolojik tahminlere göre, genel popülasyonun yaklaşık yüzde
5'ini etkiler ancak soğuk bölgelerde bu oranın daha yüksek olduğu
belirtilmektedir. Reyno Hastalığı Primer Reyno Hastalığı (PRH) ve Sekonder
Reyno Hastalığı (SRH) olmak üzere ikiye ayrılır. Primer Reyno Hastalığında;
ciltte belirgin şekilde renk değişikliği ve etkilenen bölgede sinirsel
hassasiyetle görülür ayrıca ağrı, his kaybı veya aşırı duyarlılık gibi
şikayetler ile ortaya çıkan bir 'semptom kompleksi' olarak kabul edilebilir.
Parmak uçları bazı hastalarda beyaza, bazı hastalarda mavi mora bazı hastalarda
da kırmızı renge döner. Tanı için ise tüm renk değişikliklerinin olması
istenilse de, Reyno Hastalığını teşhis etmek için tüm renk değişiklikleri
gerekli değildir. En az 2 renk değişikliği olması tanı için yeterlidir. Ek
olarak, Reyno Hastalığında klinik olarak, ağrı, karıncalanma, uyuşma ve
rahatsızlık gibi semptomlar da olabiliyor.” Dedi.
Başka Hastalıklarla Da Karışabilir!
Reyno Hastalığında doğru tanının büyük rol oynadığını ifade eden Prof. Dr.
Özkan Demirhan, “Reyno hastalığı şüphesi olan tüm hastalarda kapsamlı klinik
değerlendirme yapmak gerekir. Öncelikle Reyno Hastalığı ile benzer şikayet ve
klinik belirti veren hastalıkları ekarte etmemiz gerekiyor. Bunlara Sekonder
Reyno hastalığı denir ve tedavide altta yatan hastalığa yönelmek gerekiyor. Bu
hastalıklar başta aterosklerotik damar hastalığı, Buerger hastalığı, Torasik
oulet sendromu (TOS), romatolojik hastalıklar (SLE, Sjögren vb), vaskülitler,
myopatiler, mesleki olarak el ile titremesine yol açan alet kullanımı,
uyuşturucu kullanımı, bazı ilaçlar (Amfetaminler, beta blokerler, bazı
kemoterapi ilaçları), karpal tünel sendromu, Donma, Hipotiroidizm, Fibromiyalji
Sendromudur.” Şeklinde Bilgi Verdi.
Tanı Aşamasında Ayrıntılı Değerlendirme Gerekir!
Reyno hastalığının tanı yöntemleri ile ilgili bilgi veren Prof. Dr. Özkan
Demirhan, “Hastadan ayrıntılı bir öykü alınmalıdır. Renk
değişimi/değişimlerinin sırası, tetikleyici faktörler, mesleki geçmiş
(örn.titreşimli aletler kullanımı) ve potansiyel olarak tetikleyici veya
şiddetlendirici ilaç tedavilerini sorgulamak gerekir. Hastanın yaşı önemlidir
özellikle 30 yaş altı genç kadınlarda ailede Reyno Hastalığı öyküsü ortaya
çıkarılmalıdır. Ekstremite uç noktaları yani ellerin muayenesine özen
gösterilmelidir. Dijital ülserlerin ve geri dönüşümsüz doku kaybının kanıtı,
örneğin dijital çukur yara izleri Sekonder Reyno Hastalığının belirtileridir.
Tüm cilt muayenesi yapılmalı ve Sekonder Reyno fenomeni hastalığının cilt
belirtileri atlanmamalıdır. Sekonder Reyno Hastalığının (SRH) veya diğer
otoimmün hastalıkların ekarte edilmesi için en önemli yöntemlerden biri, tırnak
yatağının kapileroskopisi ile incelenmesidir ve oto immün hastalıklar için
antikorların bakılmasıdır. Normal Reyno Hastalığı yani Primer Reyno
hastalarında tırnak yatağındaki kılcal damarların görünümü normaldir. Sekonder
Reyno Hastalığında kapillaroskopik anormallikler 'dev' kılcal damarlar dahil
olmak üzere genişlemiş, mikro kanamalar olur. Tam kan sayımı, antinükleer
antikor (ANA) ve inflamatuar belirteçler rutin olarak istenir. Bazen böbrek ve
karaciğer testleri, tiroid fonksiyon testleri, idrar analizi, immünoglobulinler
elektroforez ve kreatin kinaz ile istenebilir. Akciğer grafisi ve iki yönlü
servikal grafi çekilebilir (TOS ayırımı için). SRH ayırımında antisentromer ve
anti-Scl-70 otoantikorları yapılabilir. Antifosfolipid sendromu ve açlık lipid
profili için test (örn. ateroskleroz riski) düşünülebilir. Termografik testler
bazılarında gerçekleştirilir (kan akışının dolaylı bir ölçüsü olarak cilt
sıcaklığını ölçer ve PRF ve SRF'yi ayırt etmeye yardımcı olabilir.
Reyno Hastalığında Medikal Tedavi
Reyno Hastalığının tedavi şekillerine de değinen Göğüs Cerrahisi Uzmanı
Prof. Dr. Özkan Demirhan, tedavilerin medikal tedaviler, cerrahi tedavi ve
destek tedaviler şeklinde planlandığını ifade etti.
Uygulanan cerrahi yöntemlere yönelik ayrıntılara da değinerek sözlerine
şöyle devam etti.
“Cerrahi tedavi, uygun hastalarda ETS (Endoskopik torasik Surgery)
yapılmaktadır. Bu yöntem koltuk altı terleme ameliyatlarında uygulanan cerrahi
teknikle aynıdır. Genel anestezi altında tek port ile yapılmakta ve her iki
torakal sempatik zincirlere (T2-4) uygulanmaktadır. Özellikle ülserli ve çok
ağrısı olan hastalar ETS ameliyatından yarar görmektedir. Burada amaç sempatik
sistemin aktivasyonunu engellemek ve vazospazmı ortadan kaldırmaktır. Bir diğer
invazif tedavi seçeneği de Botox tedavisidir. Kısa süreli ve sık tekrar
edilmesi gereken bir yöntem olduğu için çok nadir uygulamaktayım.” Dedi.
Reyno Hastaları Kışın Nelere Dikkat Etmeli?
Reyno Hastalarının alabilecekleri önlemlere dair de bilgiler paylaşan
Demirhan, “Bu hastalara, yaşam tarzlarında değişiklik
yapılmasını öneriyorum. Hastaların soğuktan ve stresten uzak durmaları ilk
önerimizdir. Eller ve ayaklar sıcak tutulmalıdır. Soğuk havalarda eldiven ve el
ısıtıcıları kullanarak ellerini sıcak tutabilirler. Vücut sıcaklığının muhafaza
edilmesi çok önemlidir. Öte yandan sigarayı kesinlikle bırakmaları
gerekmektedir çünkü sigara içiminde cilt kan akışı azalmaktadır.” Şeklinde
konuştu.