Türk ve Avrupalı araştırmacılar, kardiyovasküler, metabolik veya böbrek sorunları olan hastalar için kişiselleştirilmiş tıp alanında yenilikçi çözümler geliştirmek amacıyla kolları sıvayacak.
AA muhabirinin TÜBİTAK'tan edindiği bilgilere göre, Ufuk Avrupa Programı Sağlık Kümesi kapsamında desteklenen ve TÜBİTAK'ın da ortağı olduğu ortak fonlama projesi "Kişiselleştirilmiş Tıp için Avrupa Ortaklığı" kapsamında "CARMEN2026 Ortak Çağrısı"na çıkıldı.
Çağrıyla, dünyada ilk 10 ölüm nedeni arasında yer alan
kardiyovasküler, metabolik veya böbrek kaynaklı hastalıklara odaklanılacak.
Hastalar arasındaki genetik varyasyonlar, çevresel faktörler,
sosyal ve yaşam tarzı farklılıkları geleneksel tedavilerin etkinliğini
sınırlıyor. Bu nedenle, risk altındaki bireylerin daha erken belirlenmesini,
kişiye özgü önleyici yaklaşımların iyileştirilmesini ve yenilikçi tedavilerin
keşfetmesini sağlayacak kişiselleştirilmiş yaklaşımlara acil duyuluyor.
Çağrıyla, bu hastalıklar için klinisyenlerin, hastaların,
araştırmacıların ve girişimcilerin bir araya getirilerek, kişiselleştirilmiş
tıp alanındaki yenilikçi çözümlerin geliştirilmesi amaçlanıyor.
Klinik
öncesi modeller kullanılacak
Çağrı kapsamında başvuru yapılacak projelerin araştırma konuları
da belirlendi.
Buna göre, söz konusu hastalıklar için insan hücre kültürü,
organoidler ve hastalığa özgü hayvan modelleri gibi klinik öncesi modeller
kullanarak yenilikçi kişiselleştirilmiş tedavi yaklaşımlarının geliştirilmesi
bekleniyor.
Hastalarda tedavi yanıtı, etkinliği veya tedaviyle ilişkili yan
etkiler izlenerek, doz optimizasyonu da dahil olmak üzere tedavi yollarını
kişiselleştirmek için moleküler belirteçler veya son teknolojiler tespit
edilecek.
Hastalığın kötüleşmesini veya eşlik eden hastalıkları tahmin etmek
ve önlemek için kişiye özgü erken tanı yöntemleri geliştirilecek. Böylece
durumun kardiyovasküler-böbrek-metabolik sendroma dönüşmesini geciktirecek
moleküler belirteçler veya son teknolojiler belirlenecek.
Projelerde
yapay zeka teşvik ediliyor
Başvuru sahiplerinin, projelerinde, tedavi sonuçlarıyla ilişkili
çoklu verileri bir araya getirmesi önem taşıyor.
Projelerin, ayrıca yapay zeka/makine öğrenimi algoritmaları, yeni
nesil görüntüleme teknolojileri, dijital sağlık araçları gibi son teknolojileri
içermesi gerekiyor.
Hastanın kullandığı ilacın dozu, etkinliği, yan etkileri, hasta
tarafından bildirilen durumlar, cinsiyet, yaş, çevresel faktörler, sosyal
geçmiş, yaşam tarzı veya beslenme durumu gibi bilgilerin da dikkate alınması
talep ediliyor.
Yalnızca
çok ortaklı uluslararası konsorsiyumlar desteklenecek
Çağrı kapsamında yalnızca çok ortaklı uluslararası konsorsiyumlar
tarafından sunulan projelere destek verilecek.
Konsorsiyumların, CARMEN2026 çağrısına katılım sağlayan en az 3
farklı AB üye veya asosiye üye ülkesi kurum/kuruluş tarafından oluşturulmuş
olması gerekiyor.
Uluslararası başvurular, "EP PerMed Proje Başvuru
Sistemi" ve ulusal başvurular "TÜBİTAK Proje Başvuru Sistemi"
üzerinden yapılacak.
Uluslararası başvurusular 10 Şubat 2026 ve ulusal başvurular da 16
Şubat 2026'ya kadar yapılabilecek.
Çağrıya, Yükseköğretim Kanunu kapsamında yer alan yükseköğretim
kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri, kamu kurum ve kuruluşları, sektör
ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer yaratan ve ticaret
sicil belgesi olan Türkiye'de yerleşik sermaye şirketleri başvurabilecek.
Proje süresi
36 ay olarak belirlendi.
Proje kapsamında TÜBİTAK'tan talep edilecek katkı, kurum hissesi
ve proje teşvik ikramiyesi hariç, proje başına 200 bin avroyu aşamayacak. Katkı
tutarı, yürütücü kuruluş başına yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma
hastaneleri ile kamu kurum ve kuruluşları için uluslararası proje
konsorsiyumunda koordinatör olmaları durumunda 125 bin avroyu, ortak olmaları
durumunda 100 bin avroyu geçemeyecek. Katkı tutarının üst limiti özel
kuruluşlar için 200 bin avro olarak belirlendi.
Yükseköğretim kurumları, eğitim ve araştırma hastaneleri ile kamu
kurum ve kuruluşları, kabul edilen bütçeleri üzerinden yüzde 100, büyük ölçekli
özel kuruluşlar yüzde 60 ve KOBİ'ler yüzde 75 desteklenecek.
Çağrı kapsamında yurt içi ve dışındaki bilimsel toplantılara
katılım için yapılacak seyahatlere en fazla 116 bin lira, proje ortakları
arasında çalışma ziyareti gibi faaliyetlere en fazla 195 bin lira olmak üzere
yürütücü kuruluş başına en fazla 311 bin liraya kadar ödenek istenebilecek.
Kaynak: AA